Kat
mülkiyeti, inşaatı bitirilmiş ve oturma izni alınmış yapılarda
kurulabiliyor. Yani kat mülkiyeti tapusunun alınabilmesi için yapının
inşaat çalışmalarının bitmesi gereklidir.
Kat
mülkiyeti, bağımsız bölümler üzerinde mülk sahibinin kurulan mülkiyet hakkı olarak
tanımlanmaktadır.
- Anayapının harap olması ile kat mülkiyeti sona ermektedir.
Kat
mülkiyeti, kat mülkiyeti kütüğündeki sicil kaydının silinmesiyle de sona
ermektedir.. Anagayrimenkulün bütün bağımsız bölümlerinin bir tek kişinin
mülkiyetinde toplanmasiyle kat mülkiyeti kendiliğinden sona ermez.
Sicil
kaydı, bütün kat maliklerinin veya bütün bağımsız bölümleri kendi
mülkiyetinde toplamış bulunan malikin, anagayrimankuldeki kat
mülkiyetinin adi mülkiyete çevrilmesine ait yazılı istemi üzerine
silinir ve o gayrimenkul, müstakil bölümlere bağlı arsa paylarına göre,
genel kütükte yeni bir sayfaya gaçirilerek ve eski kayıtlariyle bağlantı
sağlanmak suretiyle tescil olur.
Anagayrimenkulün
niteliğinde kat mülkiyetinin kurulmasından sonra değişiklikler olmuşsa,
yeni sicil kaydına bunlar da yazılmaktadır.
Kat
Mülkiyeti Kanunu hükümlerine göre anayapının tümü harap olmuşsa,
anagayrimenkul üzerindeki kat mülkiyeti kendiliğinden sona ermektedir.
Anayapının
bağımsız bölümlerinden biri tamamen harap olur ve o bölümün maliki iki
yıl içinde bölümünü yeniden yaptırmazsa, diğer kat malikleri veya
bunlardan bir kısmı,bu sürenin tamamlanmasından başlıyarak bir yıl
içinde o bölüme ait arsa payının, değeri karşılığında ve arsa payları
oranında kendilerine devredilmesini maahkeme yolu ile istiyebilirler.
Bu şekli ile devrolunan arsa payları kat mülkiyeti kütüğünün ilgili
sayfalarının (Beyanlar) hanesine işaret olunur; arsa payını
devralanlar,devraldıkları tarihten başlıyarak iki yıl içinde, harap olan
bağımsız bölümü yeniden yaptırmaya veya aynı süre içerisinde bütün kat
malikleri bağımsız bölümlere bağlı arsa paylarını bu kanunun 3 üncü
maddesinin 2 nci fıkrasındaki esaslara göre yeniden hasaplanarak kat
mülkiyeti kütüğüne geçirtmeye mecburdurlar.
Kat irtifaklı tapudan kat mülkiyetli tapuya geçiş, tapu kütüğünde gerçekleştirilen bir düzeltme işlemidir. Kat irtifakı alındığında, tapu dairesindeki kat mülkiyeti kütüğünde “tapunun cinsi” kısmı “arsa” olarak belirtilir.İskan ruhsatı alınır alınmaz, ilgili kısım “arsa” yerine “bina” olarak değiştirilerek kat mülkiyeti tapusu elde edilmiş oluyor. Bunun için belediyelerin iskan ruhsatı vermeye karar verdiğinde, bunu bildiren yazıyı tapu kadastroya göndermesi ve tapu müdürlüğünün gerekli düzeltmeyi yapması yeterlidir.
Kat irtifaklı tapudan kat mülkiyetli tapuya geçiş, tapu kütüğünde gerçekleştirilen bir düzeltme işlemidir. Kat irtifakı alındığında, tapu dairesindeki kat mülkiyeti kütüğünde “tapunun cinsi” kısmı “arsa” olarak belirtilir.İskan ruhsatı alınır alınmaz, ilgili kısım “arsa” yerine “bina” olarak değiştirilerek kat mülkiyeti tapusu elde edilmiş oluyor. Bunun için belediyelerin iskan ruhsatı vermeye karar verdiğinde, bunu bildiren yazıyı tapu kadastroya göndermesi ve tapu müdürlüğünün gerekli düzeltmeyi yapması yeterlidir.
Kat
mülkiyetine geçişin ilk ve tek muhattabı müteahhit firmalardır. Tüm
prosedürler, iskan ruhsatı masrafları ve başvuruların müteahhit firmaca
yapılması gerekmektedir. Yapı müteahhiti halihazırda faaliyet gösteren
binalarda oturan ev sahiplerinin herhangi bir yükümlülüğü bulunmamaktadır.
Ancak binaların müteahhiti ölmüşse, iflas etmiş ve faaliyeti sona
ermişse, iskan ruhsatını almak, eğer alınamazsa para cezasını ödemek
tamamen ev sahiplerine kalmaktadır.Bu durumda mağdur duruma düşen ev
sahipleri, kat mülkiyetine geçiş için başvuruları bireysel olarak değil,
bina bazında toplu olarak yapmak zorundadır. Dolayısıyla işlemleri yapmak için
binada oturanlar ya içlerinden birini temsilci olarak seçer ya da bir
tapu emlak müşaviri veya gayrimenkul danışmanı aracılığıyla işlerin
takibini yaparak sonuçlandırabilir.